Түнгі қонақ (Соқпақбаев)
Тарауларға бөлу — шартты.
Отбасылық кеш. Ата-ананың кетуі
Бір кеште Бекәділ дәлізде тұрып, өз бөлмелерінде сабақ дайындап отырған екі баласына сағат он болғанын және жатуға болатынын айтты. Ләззат күйеуінен гөрі қаттырақ дауыспен балаларға жатуды бұйырды. Кіші ұлы Мұхтар әдетінше ата-анасының қайда баратынын сұрады. Олар алаңда біраз сейілдеп, жүріп қайтатындарын айтты.
Балалардың жалғыз қалуы және ойнауы
Үш бөлмелі кем үйде Әли мен Мұхтар оңаша қалды. Әли алтыншы, Мұхтар бесінші сыныпта оқитын, тәрбиелі балалар еді. Олар сабақты жақсы оқып, мұғалімдеріне де, таныс көрші-қолаңға да жағымды болатын.
Стол басында көбірек отырыңқырап қалғанда, әсіресе, үйде әке, шеше жоқта, бойдың құрыс-тырысын осылайша жазып алу олардың қашаннан бергі әдеті.
Кітап-қағаздарын жиыстырып, столдан бірінші болып тұрған Мұхтар Әлидің құлағына шертіп қалды. Әли оны ұстап алып, екеуі кілемнің үстінде апыр-топыр болды.
Ас үйден естілген бөтен дыбыстар
Бөлмедегі шам сөнген соң, балалар аяқтарын жуып, төсектеріне жатты. Дәліздегі шамның жарығынан бөлме іші алакөлеңке болды. Әли бірден ұйықтап қалды, ал Мұхтар қиялға берілді. Ол жазда пионер лагеріне баруды армандап жатқанда, ас үйден бірдеңенің тысыр еткен дыбысы естілді.
Бұл дыбыс аспа сағаттың сырт-сырт соққан үнінен мүлдем бөлек болды. Тосын тысыр қайталанып, біреу ас үйге кіріп алған секілді көрінді. Мұхтардың есіне кешкі газеттен оқыған үй тонаушы ұрылар туралы мақала түсті.
Әлгінде кешкі газеттен Мұхтар қаладағы үй тонаушы ұрылар жайлы оқыған еді, Есіне сол келді. — Әли! Ау Әли! Әли шошып оянды: — Не?! — Әли, тыңдашы. Біздің ас үйде біреу жүрген секілді.
Әли де ас үйден шығатын бірде тысырлап, бірде торс-торс еткен жат дыбысты анық естіді. Мұхтар қорқып, екеуінің бірге баруын ұсынды. Батыл бала Әли орнынан ұшып тұрып, екеуі шам жанған дәлізге шықты. Ас үйдегі үрейлі тысыр басылмады.
Балалардың батылдығы мен тексеруі
Терезе жақтағы көшемен машиналар зымырап өтіп жатты. Қала әлі ұйықтамаған, көшеде адамдар жүрген болатын. Бұл жағдай балалардың жігеріне жігер қосты.
Дәліздегі аяқ киім шкафының үстінен Мұхтар қолына ұзын сап балға алды. Ұрыны сонымен бастан бір қойып, жайратпақшы тәрізді. Әли де ас үйге қаруланып баруды жөн көрді.
Әли еден жуатын салмақты таяқты винтовкаша ыңғайлап, нық ұстады. Екеуі жүректері лүп-лүп етіп, қараңғы ас үйге қарай қатарласып аяқ басты.
Екеуі жүректері лүп-лүп етіп, қараңғы ас үйге қарай қатарласып аяқ басты. Ac үйдің есігі жабылмайтын, Ашық тұратын. Бірақ онда қараңғы еді. Әли шамды жағып келіп жіберді. Үй іші жап-жарық болды.
Балалар ас үйде бір қызық көрініске тап болды. Қорада әркімнің қоймасына түсіп, маза таптырмайтын сабалақ ұры сары мысықтың басына литрлік шыны банкі кептеліп қалған екен. Ол қаша жөнелуге халі болмай, жанталасып жатыр еді.
Күлкілі ашылу және ата-аналардың оралуы
Әлгі осы қорада әркімнің қоймасына бір түсіп, маза таптырмайтын сабалақ ұры сары мысық бар емес пе? Сол. Соның басына литрлік шыны банкі кептеліп қалған. Қаша жөнелуге халі болмай, бәтшағар, банк!
Үреймен, қорқынышпен батылдары әрең жетіп келген екі бала мысықты көріп, шек-сілелері қата күлді. Көздерінен жас аққанша күліп, тыйыла алмады.
Әли ұры мысықты босатып, терезеден ауланың ішіне қарай ызаланып бірақ атты. Көп ұзамай балалардың әке, шешелері келді, Болған уақиғаны естіп, олар да бір-бір күлісіп алды.
Литрлік банкі қаймақ құйылған банкі екен. Сұғанақ мысықтың қаймақ жегісі келген. Енді қаймақ иісі білінген жерге ол, сірә, жолай қоймайтын болды.